36 vragen die de vonk (weer) doen overslaan

Het lijkt misschien een simpele test, maar toch heeft deze vragenlijst – opgesteld door de Amerikaanse psycholoog Arthur Aron – echt effect. Ze zet harten in minder dan een uur weer – of voor het eerst – in vuur en vlam. Niet overtuigd? Neem de proef op de som!  

Tekst Flavia Mazelin Salvi – Foto Shutterstock

Eigenlijk is het helemaal niet zo moeilijk om verliefd te worden, beweerde de Amerikaanse Mandy Len Catron een tijdje geleden in haar column ‘To Fall in Love with Anyone, do this’ in The New York Times. Haar column ging viraal en werd tot haar eigen verbazing inmiddels zo’n 8 miljoen keer gelezen. Op zich niet verwonderlijk, want in haar stukje vertelt ze onomwonden – net als in haar TED talk die erop volgde – hoe ze op een paar uur tijd verliefd is geworden op een van haar universiteitscollega’s, die ze als proefkonijn had uitgekozen om samen de vragenlijst te beantwoorden die de Amerikaanse psycholoog Arthur Aron ooit had opgesteld in het kader van een onderzoek. Indien zij en haar collega al verliefd op elkaar waren geweest, dan hadden ze het alleszins nog niet door voor de 36ste vraag en voor ze, als afsluiter en zoals de test het vraagt, vier minuten lang in elkaars ogen keken.

Zoals zoveel andere ontdekkingen was die ‘vragenlijst die je verliefd kan maken’ het resultaat van een gelukkig toeval. In 1997 werkte Arthur Aron aan de universiteit van Stony Brook in New York aan onderzoek rond het thema ‘intimiteit’ en stelde hij een vragenlijst op, met de bedoeling vertrouwen en nabijheid te stimuleren tussen twee onbekenden. Het resultaat overtrof alle verwachtingen. Een van de studentenduo’s-proefkonijnen trouwde zelfs zes maanden na het doen van de test; de eersten van een hele reeks koppels die later op basis van die test zouden ontstaan. Aron besefte dat hij een gigantische ontdekking had gedaan en een stukje van het eeuwige liefdesmysterie had ontrafeld: kwetsbaarheid en intieme bekentenissen wekken blijkbaar een gunstig klimaat op om de vonk te helpen overslaan. Met één voorwaarde weliswaar: de test wekt enkel verliefdheid op bij die mensen die elkaar – bewust of onbewust – eigenlijk al gekozen hadden. Het is geweten dat geliefden elkaar onbewust spotten, herkennen en opzoeken: er zijn enkel een ruimte en setting nodig om het sluimerende verlangen om te zetten in bewuste, actieve gevoelens. En dat is precies wat er gebeurt wanneer de vragenlijst de intimiteitsgraad geleidelijk aan opvoert.

Ook voor vriendschappen

Tijdens zijn onderzoek ontdekte Aron dat zijn vragenlijst niet enkel dienst kan doen als matchmaker: ze kan ook mensen die elkaar niet kennen in sneltempo bevriend maken. Een mooie ontdekking, want niet alleen in relaties hebben we er baat bij om meer intimiteit en dus meer vertrouwen te ervaren. Ook tussen vrienden, collega’s, familie … kan vertrouwen de interactie een breder draagvlak geven. Sinds het verslag van Mandy Len Catron in The New York Times blijven de getuigenissen trouwens binnenstromen: verhalen over verdiepte vriendschappen, coup de foudres, verzoeningen …

Wat is toch de magie van die vragenlijst? ‘Wat intimiteit wekt tussen twee mensen is niet zozeer het feit dat je antwoordt op intieme vragen, maar wel dat je je kwetsbaar opstelt’, becommentarieert psychotherapeute en relatiedeskundige Sophie Cadalen het experiment. ‘Daarom werkt die vragenlijst ook perfect voor koppels die al langer samenzijn. Na jaren denken koppels dat ze elkaar door en door kennen, en dat is wat verliefdheid laat wegebben. Het positieve aan dit soort vragenlijsten is dat ze onbekende aspecten van je partner aan het licht brengen en dat je opnieuw verrast kan worden door zijn antwoorden op vragen die je jezelf en elkaar misschien nog nooit gesteld hebt. En niet alleen door de antwoorden zelf, ook door de stiltes, twijfels of gevoelens die door de vragen getriggerd worden. De vragen brengen ons weer een stukje op onbekend en dus onzeker terrein, en dat is waardoor we opnieuw geprikkeld en geïnteresseerd worden door en in elkaar, en waardoor we weer naar elkaar gaan verlangen.’ Net zoals Mandy Len Catron benadrukt ze dat dat soort vragen enkel een bestaande of onbewuste verliefdheid zichtbaar kunnen maken en niet vanuit het niets kunnen opwekken. Gelukkig maar. Het zou toch wat griezelig zijn mocht blijken dat we verliefdheid kunnen herleiden tot een uitgekiende formule …