Innerlijke rust in onzekere tijden

Kleine eilandjes van controle

‘De dingen onder controle krijgen die onder controle te krij­gen zijn, is lang niet slecht,’ zegt boeddhistisch leraar en therapeut Tom Hannes. Maar dat zal niet volstaan om rust te vinden in onze onzekere tijden. Hij gebruikt het beeld van de graai- en de aaicultuur: ‘Aan de ene kant denken we dat de enige vorm van realisme erin bestaat naar alles te graaien wat we willen hebben of bereiken. Dat is zo’n eindeloze en uitputtende bezig­heid dat we tegelijk ons heil zoeken in een tegengewicht: de aaicultuur. Daar zoeken we naar een momentje voor onszelf, door los te laten, even niks te doen. Dat is natuurlijk oké, maar de aaicultuur wordt wat akelig als we bijvoorbeeld het meditatiekussen of het yogamatje gebruiken om louter een esoterisch gevoel op te wekken dat Alles Goed is. Ik heb het wat moeilijk met die wellnessmystiek. Het is niet omdat we onszelf eventjes goed, of zelfs verlicht voelen, veilig teruggetrokken in ons fijne coconnetje, dat alles goed is. Dat heeft iets meedogenloos en dat maakt ons zelden tot een beter mens.’ Als therapeut en coach doet hij aan ‘wanhoopswerk’ met zijn cliënten. Ze besteden samen tijd aan het niet wegmoffelen van de existentiële horror. Ja, er is weinig zin in het leven te ontdekken. Nee, je hebt geen vat op de dingen. Ja, er is een afgrond, en daar gaan we nu samen in kijken. ‘Als je dat aandurft, kan je onderzoeken of in die wanhoop niet ergens een mooi verlangen opduikt. Iets wat je met je leven wilt doen, een richting die je uit wilt. Sommige mensen zetten dan bijvoor­beeld de stap naar meer zinvol werk, of net het omgekeerde: ik had een cliënte die haar zoektocht naar zin en haar interessante baan stopzette en een gemakkelijker leven ging leiden.’ Als boeddhistisch leraar is zijn opvatting dat we in een zee van onzekerheid voortbewegen, met slechts kleine eilandjes van controle. Te midden van de afwezigheid van een absolute houvast is activisme toch een belangrijk begrip voor Hannes. Het is evengoed een deel van ons bestaan als ons vermogen tot aanvaarding en loslaten. Door buddy te worden van iemand in kansarmoede, heb je de kansarmoede niet de wereld uit geholpen, maar je hebt wel een verschil gemaakt. Het gaat om actief mededogen, je laten raken door het leed van de ander (en jezelf) en daardoor in actie gebracht worden. Een belang­rijke morele houvast in deze onzekere tijden. En een goede manier om – op zijn minst af en toe – laaiend en gelukkig in het leven te staan.

Meer weten?

– www.tomhannes.be, www.bodaishin.be. Lees ook: De vijf gezichten van de angst, Tom Hannes (Witsand uitgevers, 2012). Hannes werkt aan een nieuw boek: De flinterdunheid van het bestaan.

–www.hildemariën.be Lees ook: Ik ben (het) zo moe, Hilde Mariën (Borgerhoff-Lamberigts, 2016)

– www.ingriddeprez.be en www.livingimpro.be