Innerlijke rust in onzekere tijden

Houvast als lucratieve markt

De onzekerheid van de huidige tijd kan ook gezien worden als een onbegrensde zee van mogelijkheden. Dat klinkt positief, maar in de vrijheid die ontstaat doordat dingen niet meer vastliggen, zijn we verplicht keuzes te maken en zelf dingen uit te vinden. Coach, therapeut en auteur Tom Hannes ziet dat we daarop vastlopen. ‘Mensen komen bij mij met de boodschap dat ze hun passie willen volgen, omdat hen voorgehouden wordt dat je zin kan vinden in het leven als je die aanboort, maar ze weten niet wat hun passie is of ze hebben er simpelweg geen. Andere crashen doordat ze meegegaan zijn in de imperatieven die deze tijd kenmerken, namelijk produceren en consumeren. Tot ze ontdekken dat ze daar geen werkelijk geluk in vinden. De existentiële, religieuze of spirituele kaders zijn niet meer absoluut. Er zijn geen grote verhalen meer om in te geloven. Sommige mensen hebben alles, en zijn toch niet gelukkig. Ze ervaren dat er een soort gat zit onder hun voeten, en vragen zich af hoe ze daarmee verder moeten leven.’

‘Vloeibare tijden’ noemt de Pools-Britse socioloog en filosoof Zygmunt Bauman het. Het leven is in toenemende mate chaotisch en ambivalent. Mensen verliezen hun houvast. De schaalgrootte van communicatie en kapitaal overstijgt ons, de liefde wordt vloeibaar en hyperreflexief en angst wordt aangewakkerd, paradoxaal genoeg door de toenemende veiligheidsmaatregelen. Op die manier wordt er een reservoir van onzekerheid gevuld. Daardoor verzwakt bijvoorbeeld het denken en handelen op lange termijn, waardoor mensen enkel nog investeren in kortetermijnprojecten. Er treedt verbrokkeling op, er is geen tijd meer om dingen te laten rijpen en het sociale weefsel lost op. Onzekerheid en angst worden een markt op zich. Mensen klampen zich blind vast aan wat controleerbaar lijkt. Existentiële angst wordt bezworen door simplistische oplossingen, zoals zeven tips bij depressie of vijf symptomen om kanker vroeg te herkennen.